Zaterdag 23 september 1944 deel 1 

Deze dag waren Heeswijk en Dinther niemandsland. Op de weg was het erg stil. De weinigen, die zich buiten hun woning waagden, namen nauwkeurig de toestand van de huizen op, die onder het gevecht geleden hadden en gingen nieuwsgierig na, of er hier en daar gesneuvelden lagen. In Loosbroek heerste meer bedrijvigheid. Het was een begeerd toevluchtsoord; men voelde er zich veilig, ver van het strijdtoneel.Verschillende gezinnen hadden hun haardsteden verlaten en onderdak gevonden bij familie of kennissen. Schuur en stal konden velen bergen en zowel de ouders als de kinderen wisten zich goed naar de omstandigheden te schikken. In Veghel waren Amerikanen, maar of ze Schijndel in hun bezit hadden, wist niemand met zekerheid te zeggen. In de namiddag bleek dat de Duitsers in Schijndel de baas waren.

Ze beheersten de Hoofdstraat. Een tweede groep had zich opgesteld bij de Drietip. Anderen trokken in de richting van de bocht, passeerden de hoek en gingen voorzichtig verder. Links en rechts van de Steeg zaten ze achter elkaar neergeknield, elk ogenblik gereed om te schieten. Een van hen trachtte met een verrekijker door het houtgewas heen Amerikanen te ontdekken.Daar kwamen weer andere Duitsers uit de bosjes te voorschijn. Ze hadden de overtuiging dat de Heeswijkse brug in handen van de Amerikanen was en dat die, aan de andere kant van het kanaal, heer en meester waren.

Zuivelfabriek Onder Gods Zegen  Dinther

Maar tegenover de voormalige mandenfabriek de Zwaan bewogen zich langs het kanaal enkele Duitsers in de richting van de brug en het zou niet lang duren, of de verlaten post was in het bezit van de Duitsers. Talrijke Engelse vliegtuigen scheerden over in de richting van de corridor. Ze werden beschoten door de Duitsers die bij de steenfabriek langs het kanaal en op de Wamberg in Berlicum lagen. Een zweefvliegtuig, dat alleen vloog, kwam lager en lager en landde achter Heeswijk, waar het door de Duitsers buitgemaakt werd.De Duitsers durfden echter niet tot Heeswijk door te dringen, uit vrees om er Amerikanen te ontmoeten, hoewel er die niet waren. Om 06:50 uur gaf Oberst Dewald persoonlijk een order aan het bataljon Hanke, dat een slagvaardige verkenningspatrouille onder leiding van Leutnant Rechter door moest stoten naar Beugt om vast te stellen hoe het met de eenheid van Weller was en u, elke mogelijkheden er waren om deze te bevrijden.

Indien Wellen nog ter plaatse was diende hij aangespoord te worden tot de bevrijdingsactiestand te houden. Echter om 07:25 uur meldde Richter, dat hij niet verder kon komen dan Heeswijk. Om 17:00 uur meldde Hauptmann Grauwe dat de groep "Knacker" (krakers)Middelrode had bereikt en een verbinding tot stand had gebracht met de verkenningspatrouille Hanke. Om 13:00 uur deden zij gezamenlijk een verkenning van de omgeving.

Tot het kasteel was er geen contact met de vijand. Op het terrein van het kasteel constateerden zij dat er parachutes, afgeworpen verzorgingscontainers, munitie en pas gedolven Amerikaanse graven lagen. Een veldkabel leidde van het kasteel naar Heeswijk. Deze werd op meerdere plaatsen vernietigd.Volgens door burgers verstrekte gegevens werd het kasteel op 21 sept. 1944 om 19:00 uur door de vijand met medeneming van Duitse krijgsgevangenen verlaten. Van het kasteel uit rukten de troepen over de bevolen aanvalslinie richting Heeswijk op.

Voor de ingang van het dorp was een vijandelijke post waarmee men om 16:30 uur een eerste contact had. Het vuur werd beantwoord. De andere groepen trokken verder op. De linker groep Hannig nam waar dat zich op de weg van Heeswijk naar het kanaal diverse vijandelijke voertuigenbewogen die een mitrailleur en meerdere schutters in stelling brachten Hannig opende het vuur dat door een machinegeweer beantwoord werd.Links werden nog een zwaar machinegeweren schutters vanuit bomen vastgesteld. Ook schoten burgers vanuit de huizen. Pelotonscommandant Weitmann werd zwaargewond en stierf aan de gevolgen daarvan. Leutnant Hannig nam het bevel van dat peloton over dat verder onder vuur werd genomen.

Na vuurondersteuning door een opgerukt stuk 2 cm. luchtdoelgeschut, trok de vijand zich met verliezen terug. De patrouille probeerde verder op te rukken maar werd inde rechterflank door zwaar mitrailleurvuur bestookt. Rechts bil de groep Hanke was hevig gevechtslawaai te horen. De verbinding werd verbroken. Het peloton bleef in stelling maar het luchtdoelgeschut werd teruggetrokken.

Tegelijkertijd kreeg de commandant van de groep "Knacker" bevel om terug te trekken. De terugtocht gelukte om 17:45 uur onder vuurdekking van een 7,5 cm. geschut. Christ Habraken ging naar de stoomzuivelfabriek "Onder Gods Zegen", om daar te werken, omdat er vrijdags een beetje melk was geleverd.Ook vandaag kwamen nog een paar melkrijders met melk die meteen werd doorverkocht aan de burgers. Er was geen Amerikaan meer te zien in Dinther of Heeswijk. De spanning liep op toen er om ongeveer 17:00 uur een zestal Duitsers per rijwiel van de richting Berlicum door Heeswijk en Dinther reden, op weg naar Veghel. Ze vroegen de weg naar Zwanenburg op Beugt. Een half uur later kwamen ze terug en waren zelfs zo brutaal dat ze nog even een paar rijwielen afnamen van Martinus v.d. Sangen en Piet van Zutphen.

Enkele ingezetenen van Dinther waren zich te buiten gegaan en hadden de lijken van de gesneuvelde Duitsers op verschrikkelijke wijze geplunderd.Dit was een afschuwelijke daad en als de Duitsers terugkwamen en de lijken van hun kameraden in een dergelijke toestand zouden aantreffen, was er een grote kans dat in Dinther en Heeswijk geen steen op de andere zou blijven staan.De meeste Duitsers waren in het hoofd getroffen en in afschuwelijke houdingen, de handen meestal krampachtig vertrokken, lagen ze over de velden verspreid. Mijnheer Veerman van de Abdij en Martien van de Weyer (een onderduiker) begroeven met behulp van enkele vrijwilligers de lijken. Petrus van Zutphen uit Dinther moest een fiets afstaan aan de geallieerden.

                                                                                                                                                                                                        Harry van der Meijden, melkventer.